काळ बदलला, पिढ्या बदलल्या, जीवनशैली बदलली, पण, अस्सल भारतीयांचं रामायणावरील प्रेम बदलले नाही. सामाजिक स्थितीची पर्वा न करता, रामायण कुटुंबांना एकत्र आणणारा शो आहे. आकडेवारीवरून असे दिसून आले आहे की लॉकडाऊन कालावधीत रामायण ही सर्वात लोकप्रिय मालिका होती.
काळ कठीण आहे आणि अर्थव्यवस्थेशी संबंधित अनेक अनिश्चितता आहेत. परिणाम अपरिहार्य असताना, येथे काही आर्थिक धडे आहेत जे आपण सर्वजण आपल्या आवडत्या पौराणिक मालिकेतून शिकू शकतो.
या ब्लॉगमध्ये, आम्ही रामायणातील गुंतवणूक, आर्थिक नियोजन आणि पैशाचे व्यवस्थापन याविषयी 10 Finance lessons to be learned from Ramayana समजावून सांगणार आहोत.
रामायणातुन शिकण्याचे 10 महत्त्वाचे गुंतवणुकीचे धडे (10 finance lessons to be learned from Ramayana)
१. जे काही चमकते ते सोने नसते (All that glitters is not gold)
लंकेचा राजा रावण याला रामाची पत्नी देवी सीतेचे अपहरण करायचे होते. म्हणून त्याने सीतेला भुरळ घालण्यासाठी आपल्या काका मरिचीला सोन्याच्या हरणाचे रूप धारण करण्यासाठी पाठवले. सापळा कामी आला. प्रथम रामाने हरणाचा पाठलाग केला. आणि थोड्या वेळाने लक्ष्मणही बाहेर गेला. पण सीतेला जंगलात सोडण्यापूर्वी लक्ष्मणाने एक रेषा (लक्ष्मण रेखा) काढली आणि सीतेला सुरक्षित राहण्यासाठी कोणत्याही किंमतीत ती रेषा ओलांडू नये अशी विनंती केली. पण मग रावण संताच्या वेशात आला, त्याने सीतेला रेषा ओलांडण्यासाठी जाळ्यात अडकवले आणि तिचे अपहरण केले.
येथे धडा म्हणजे कोणत्याही गोष्टीचा आणि आकर्षक दिसणार्‍या प्रत्येक गोष्टीचा पाठलाग न करणे. आज अनेक गुंतवणूकदारांना ‘हॉट टिप्स’, क्रिप्टोकरन्सी, कव्हर बॉण्ड्स आणि अशाच गोष्टींवर आधारित थेट शेअर्समध्ये गुंतवणूक करण्याचे आमिष दाखवले जात आहे. म्हणून, तुम्हाला तुमची ‘लक्ष्मण रेखा’ काढावी लागेल आणि तुम्ही तुमच्या घरावर अवास्तव परतावा देण्याचे वचन देणार्‍या कोणत्याही आर्थिक उत्पादनांवर सट्टा लावत नाही याची खात्री करा.
२. तुमची लक्ष्मण रेषा कधीही पार करू नका (Spend within you limits)
रामायण आपल्याला नेहमी “लक्ष्मण रेखा” तयार करण्याचा आणि आपल्या मर्यादांची जाणीव ठेवण्याचा संदेश देते. हे आपल्याला नेहमी बजेट तयार करण्यास आणि त्याचे काटेकोरपणे पालन करण्यास शिकवते. तुम्ही कितीही कमावले तरी तुम्ही नेहमी तुमच्या खर्चाचा मागोवा ठेवावा. सीतेचे रक्षण करण्याच्या उद्देशाने लक्ष्मणरेखा काढण्यात आली होती, परंतु सीतेने लक्ष्मण रेखाला नकार दिला आणि त्यामुळे तिला परिणामांना सामोरे जावे लागले. तुमच्या कुटुंबाचे भविष्य सुरक्षित करणे हे सर्वात महत्त्वाचे उद्दिष्ट आहे आणि त्यामुळे विमा पॉलिसी असणे अत्यावश्यक आहे. जीवन विमा कवच नसण्याचा धोका कुटुंबाच्या पोटापाण्यासाठी कमावणार्‍या व्यक्तीला काही झाल्यास प्राणघातक ठरू शकतो.
३. पश्चात्ताप करण्यापेक्षा तयारी करणे चांगले (be ready than repentant)
रावणाने सीतेचे अपहरण केल्यानंतर रामाने लक्ष्मणावर टीका केली नाही, उलट तो उपाय शोधू लागला. चुकीच्या फंडात पैसे गुंतवून किंवा स्टॉक मार्केटमध्ये प्रचंड नुकसान करून आपण सर्वजण आयुष्यात आर्थिक चुका करतो. त्यावर पश्चात्ताप करण्यापेक्षा, परिस्थिती कमी करणे आणि त्यावर उपाय शोधणे महत्त्वाचे आहे. बाजारातील निचांकीची पर्वा न करता, गुंतवणूकदाराने वादळातून प्रवास करण्यासाठी पुरेसा धीर धरला पाहिजे आणि त्याच्या/तिच्या आर्थिक उद्दिष्टांपासून कधीही दूर जाऊ नये. तुमच्या गुंतवणुकीत विविधता आणणे हा हानी कमी करण्याचा उपाय असू शकतो.
४. नव्याने सुरुवात करा (If you late start a fresh)
रामायणातील युद्धाने वाईटाचा पराभव केला आणि नवीन मार्गांचा मार्ग मोकळा केला. त्याचप्रमाणे, कोरोना महामारीविरुद्धच्या लढाईत आपण विजयी होऊ आणि पुढचा काळ पुनर्विकासाकडे नेईल. हीच वेळ आहे आत्मपरीक्षण करण्याची आणि तुमच्या आर्थिक गोष्टींवर चिंतन करण्याची. भूतकाळातील चुका पूर्ववत करण्याची आणि भविष्यातील सुरक्षित आर्थिक भविष्यासाठी चांगले निर्णय घेण्याची ही संधी आहे. सर्व कर्जापासून मुक्त होण्याचा प्रयत्न करा, तुमचा सिबिल स्कोअर तपासा आणि तुमची सर्व क्रेडिट कार्ड बिले वेळेवर भरा. नव्याने सुरुवात करा आणि तुमची नवीन आर्थिक उद्दिष्टे पूर्ण करण्यासाठी सज्ज व्हा, नवीन सुरुवातीच्या सामर्थ्यावर विश्वास ठेवा!
५. शिस्त म्हणजे सर्वकाही (Financial Discipline is crucial)
आयुष्यभर. भगवान रामाने कधीही धर्माशी तडजोड केली नाही, मुलगा, पती, भाऊ आणि राजा म्हणून ते शिस्त आणि धार्मिकतेचे प्रतीक होते. रामायण आपल्याला आपल्या आर्थिक व्यवस्थापनात शिस्तबद्ध राहण्यास शिकवते. क्रेडिट कार्ड वाढवणे, क्षुल्लक कर्ज मिळवणे, बेपर्वा खर्च हे संपत्ती निर्मितीच्या मार्गातील काही अडथळे आहेत. त्रासरहित आर्थिक जीवन जगण्यासाठी कठोर शिस्तीचे पालन करणे आणि नियमितपणे पैसे गुंतवणे आवश्यक आहे. तुमचे पैसे गुंतवण्यासाठी आणि आर्थिक उद्दिष्टे पूर्ण करण्यासाठी तुम्ही म्युच्युअल फंड, स्टॉक मार्केट आणि मुदत ठेवींचा लाभ घेऊ शकता.
६. धीर धरा आणि दीर्घकालीन विचार करा. (Have patience and focus on long-term goals)
‘वनवास’च्या 14 वर्षांच्या काळात, प्रभू रामांना सीतेच्या अपहरणासह अनेक चढउतारांचा सामना करावा लागला. प्रभू रामाने शॉर्टकट निवडण्यापेक्षा परिस्थिती अनुकूल होईपर्यंत धीराने वाट पाहिली. दीर्घ मुदतीसाठी गुंतवणूक करत रहा, आर्थिक बाजारपेठेत यशाचा कोणताही शॉर्टकट नाही.
७. तुमचे सल्लागार हुशारीने निवडा (Choose your financial advisor carefully)
कैकेयीने मंथरेचा सल्ला ऐकला आणि रामायण घडले. एलआयसी पॉलिसी विकण्याचा प्रयत्न करणार्‍या नातेवाईकांपासून आणि स्वतःच्या फायद्यासाठी सल्लागाराच्या वेषात असलेल्या वितरकांपासून दूर रहा.
८. दीर्घ पल्ला गाठण्यासाठी SIP सह छोटी पावले उचला.
सीतेला रावणाच्या तावडीतून सोडवण्यासाठी प्रभू रामाने समुद्र पार करून लंकेत जाण्याचे मार्ग शोधले. प्रथम, अर्थातच, तो महासागर कोरडा करण्यासाठी ब्रह्मास्त्र वापरण्याचा शॉर्टकट घेऊ शकला असता. पण तो संयमशील आणि निसर्गाचा आदर करणारा होता. त्यामुळे खूप विचारविनिमय केल्यानंतर त्यांनी छोटे खडक आणि दगडांनी पूल बांधण्याचा निर्णय घेतला.
येथे धडा असा आहे की छोट्या छोट्या गोष्टींच्या संयोजनाने देखील तुम्ही विलक्षण गोष्टी साध्य करू शकता. गुंतवणुकीच्या जगात, या छोट्या छोट्या जादुई गोष्टी म्हणजे सिस्टिमॅटिक इन्व्हेस्टमेंट प्लॅन्स (SIP) जे तुम्हाला तुमच्या गंतव्यस्थानापर्यंत पोहोचण्यात मदत करू शकतात. पण तुम्ही धीर धरा आणि नियमितपणे गुंतवणूक करत रहा.
९. जर तुम्ही संजीवनी निवडू शकत नसाल तर संपूर्ण टेकडी घ्या.
रावणाचा मुलगा मेघनाद विरुद्ध झालेल्या युद्धात लक्ष्मण गंभीर जखमी झाला होता. लक्ष्मणाचा जीव वाचवण्यासाठी हनुमानाला हिमालयातील गंधमर्दन टेकडीवरून संजीवनी नावाची वनौषधी आणावी लागली. पण, जेव्हा हनुमान डोंगरावर पोहोचला तेव्हा त्याला संजीवनी शून्य करता आली नाही. म्हणून, त्याने आपल्यासह संपूर्ण गंधमर्दन टेकडी उडून जाण्याचा निर्णय घेतला.
तुमची संपत्ती तयार करण्यासाठी एक मल्टी-बॅगर स्टॉक निवडणे हे संजीवनी शोधण्यासारखे आव्हानात्मक काम असू शकते. त्यामुळे तुम्ही इंडेक्स म्युच्युअल फंडात गुंतवणूक करू शकता ज्यामुळे चुकीचे स्टॉक्स निवडण्याचा धोका कमी होतो. कारण जेव्हा तुम्ही इंडेक्स फंडात गुंतवणूक करता तेव्हा तुमच्याकडे निर्देशांक असलेले सर्व स्टॉक्स असतात.
१०. तुमच्या अहंकाराला तुमचे भविष्य नष्ट करू देऊ नका.
रावण हा आतापर्यंत जगलेल्या सर्वात विद्वान विद्वानांपैकी एक होता. तो एक असाधारण वीणा वादक होता आणि त्याच्याकडे ग्रहांच्या संरेखनांमध्ये हस्तक्षेप करण्याचे कौशल्य होते. परंतु त्याच्या सर्व प्रतिभा त्याच्या अहंकार आणि अहंकाराने झाकल्या गेल्या आणि त्याचा अहंकार देखील त्याच्या पतनास कारणीभूत ठरला.
कधीकधी, आपण सर्वजण रावणसारखे अविचल बनतो आणि काही मालमत्ता धरून राहतो, मग ती मालमत्ता असो, इक्विटी असो किंवा चुकीची विमा पॉलिसी असो. एक प्रकारे, आपण आपल्या अहंकाराला आपल्या बुद्धिमत्तेचा फायदा होऊ देतो. यामुळे, आपल्या आर्थिक स्थितीवर विपरित परिणाम होतो. त्याऐवजी, आपण आपल्या चुका मान्य केल्या पाहिजेत आणि शक्य तितक्या लवकर तोट्याच्या गुंतवणुकीपासून मुक्त होणे आवश्यक आहे.
महत्त्वपूर्ण खुलासा / Disclosure : प्रस्तुत लेखात दिलेली माहिती केवळ आर्थिक जागरूकता आणि आर्थिक साक्षरता वाढावी या उद्देशानें बनवलेली आहे. पैसाअडका कुठलाही गुंतवणुकीचा सल्ला देत नाही किंवा आम्हाला त्यात कमिशन मिळत नाही. शेअर मार्केटमध्ये किंवा इतर कुठल्याही आर्थिक गोष्टींमध्ये गुंतवणूक करण्यापूर्वी तुम्ही तुमच्या गुंतवणूक सल्लागाराचा सल्ला नक्की घ्या. कुठलीही गुंतवणूक हि जोखीमयुक्त असतें आणि तुमच्या गुंतवणुकीची संपूर्ण जबाबदारी हि तुमची / गुंतवणूकदाराची असेल. तुमच्या कुठल्या चुकीच्या गुंतवणुकीची जबाबदारी पैसाअडका घेत नाही. तुम्हाला हा लेख आवडला असेल तर इतरांशी नक्की शेअर करा आणि अश्याच उपयुक्त माहितीसाठी आमच्या ब्लॉगला फॉलो करा.